Działanie pompy ciepła w bardzo dużym uproszczeniu jest oparte na pobieraniu energii cieplnej ze źródła ciepła o niższej temperaturze, następnie na przetworzeniu jej (tak by miała wyższą temperaturę niż na początku) i finalnie – oddaniu jej do instalacji grzewczej budynku. Ciepło może być pobierane z gruntu, wody gruntowej lub powietrza, stąd też wynika nazewnictwo tych urządzeń: pompa gruntowa typu solanka–woda, pompa typu powietrze–woda, pompa typu woda–woda. Żeby cały obieg oparty na pompie ciepła mógł działać poprawnie, niezbędny jest stały dopływ prądu zasilający sprężarkę, która kondensuje ciepło i przekazuje je do instalacji grzewczej. Pompa ciepła, zużywając 1 kWh energii elektrycznej, pobiera z otoczenia od 1 do 4 kWh ciepła i przekazuje do wnętrza energię cieplną w ilości od 2 do 5 kWh. Pompa dostarcza zatem więcej ciepła, niż zużywa prądu, i dlatego jest tania w eksploatacji. Pompy ciepła tym mniej zużywają energii elektrycznej, im niższą temperaturę oddawania ciepła muszą zapewnić. Z tego względu najlepiej współpracują z ogrzewaniem niskotemperaturowym płaszczyznowym, czyli np. podłogowym, w którym krążąca woda ma temperaturę nieprzekraczającą 35-40°C.
Najtańszą i najprostszą w montażu jest pompa ciepła typu powietrze–woda, ponieważ nie wymaga kosztownych prac gruntowych. Niestety ma ona ograniczoną wydajność, zależną od powierzchni budynku oraz zewnętrznej temperatury powietrza, z którego pobiera ciepło. Minimalna temperatura zewnętrzna, przy której pompa tego typu pracuje samodzielnie, wynosi od -15 lub -20°C (w zależności od producenta). Poniżej tej wartości uruchamia się grzałka elektryczna, która znacząco podwyższa koszty eksploatacji. Ze względu na stabilną temperaturę pobieranego ciepła znacznie lepszą efektywnością energetyczną charakteryzują się pompy gruntowe typu solanka–woda (solanka to płyn odbierający ciepło z gruntu, będący mieszanką glikolu i wody). Nawet w polskim klimacie temperatura gruntu poniżej pewnej głębokości jest stała niezależnie od pory roku. Pompa gruntowa może być pozioma (z instalacją umieszczoną na niewielkiej głębokości, ale za to na dużej powierzchni) lub pionowa – pobierająca ciepło z gruntu poprzez sondy na głębokości 80-150 m. Inwestycja w ten rodzaj pompy będzie droższa ze względu na płytkie prace gruntowe o dużej powierzchni lub głębokie odwierty.
Uwzględniając całościowe koszty montażu i konserwacji instalacji oraz późniejsze wydatki na paliwo, pompa ciepła w stosunku do innych źródeł ogrzewania jest korzystną alternatywą. Jest tańsza od ogrzewania elektrycznego, może być tańsza niż ogrzewanie gazowe, natomiast będzie droższa od ogrzewania na węgiel czy drewno. Główne zalety pompy ciepła to: praktycznie bezobsługowe użytkowanie, minimalne wymagania powierzchniowe w zakresie montażu wewnątrz budynku oraz brak konieczności wyznaczania kotłowni, a to oznacza oszczędność kilku metrów kwadratowych i możliwość przeznaczenia dodatkowego pomieszczenia na pralnię, spiżarnię czy składzik. Nie ma również potrzeby podłączania pompy do żadnego komina dymowego czy spalinowego. Podstawowe wady to wyższe koszty instalacji w stosunku do innych źródeł ciepła oraz uzależnienie od energii elektrycznej.
Oferowane przez naszą pracownię projekty pomp ciepła wykorzystują urządzenia typu solanka–woda z kolektorem głębinowym zasilające ogrzewanie podłogowe oraz wariant wspomagany kominkiem z płaszczem wodnym. Mimo że ten rodzaj pompy wymaga wykonania odwiertów, to – w stosunku do pompy gruntowej typu poziomego lub typu powietrze–woda – jej późniejsza eksploatacja jest sprawniejsza i dużo tańsza. Gruntowy wymiennik ciepła (czyli część instalacji ukryta pod ziemią) jest jednym z najważniejszych elementów tego systemu ogrzewania. Prawidłowe wykonanie wymiennika i określenie jego wydajności cieplnej jest kluczowym elementem instalacji mającym wpływ na komfort i późniejszą bezproblemową jej eksploatację dlatego przed jego wykonaniem zalecane jest wykonanie badań gruntowych. Badania określają rodzaj gruntu, a także położenie zwierciadła wód gruntowych, co ma istotny wpływ na wydajność cieplną takiego wymiennika. Przeprowadzenie badań gruntowych pozwala na uniknięcie późniejszych niespodzianek związanych chociażby z głębokością czy też ilością odwiertów, co z kolei przekłada się znacząco na ogólny koszt wykonania dolnego źródła ciepła.
Wentylacja mechaniczna z rekuperatorem
Instalacje inteligentne
Kominek z płaszczem wodnym
Ogrzewanie podłogowe
Kolektory słoneczne
